کشاورزی از اولویتهای اصلی مازندران و کشت برنج به عنوان شاخصترین تولید در استان محسوب میشود، استانداردسازی شالیکوبیها از موضوعات مهمی است که میتواند خودکفایی و عدم واردات را به دنبال داشته باشد، ولی متاسفانه در سالهای قبل توجه چندانی به نوسازی شالیکوبیها در مازندران نمیشد که این موضوع در افزایش ضایعات، افزایش هزینه تولید، کاهش درآمد و هدررفت سرمایه و انرژی بیتاثیر نبوده است.
بیش از 40 درصد برنج کشور از شالیزارهای مازندران تامین میشود اما بخش قابل توجهی از دسترنج شالیکاران در شالیکوبیها به ضایعات تبدیل میشود،به گفته مسئولان بخش کشاورزی، 1250 شالیکوبی در مازندران فعالیت دارند که عمر بیشتر آنها بالای 60 سال است.
به گفته مسئولان بخش کشاورزی در راستای سیاست کاهش ضایعات تولید برنج و افزایش بهرهوری، از چند سال قبل اصلاح ساختار شالیکوبیها در دستور کار قرار گرفت و تسهیلاتی در این زمینه در اختیار شالیکوبیداران قرار گرفت.
حمایتها از واحدهای شالیکوبی به سختی انجام میشود
محمدزاده یکی از شالیکوبیداران شهرستان محمودآباد در این باره گفت: با توجه به اینکه شالیکوبیها را مدرن و نوسازی کردم اما حمایتها به سختی انجام میشود به طوری که از سال 81 اقدام به صنعتی کردن شالیکوبی کردم ولی اکنون درصدد تعطیل کردن واحد شالیکوبی هستم.
وی ادامه داد: برای نوسازی و مدرنسازی شالیکوبی سه میلیارد تومان هزینه کردم که تنها 750 میلیون تومان از محل طرحهای زود بازده با نرخ بهره 14 درصد پرداخت شد در حالی که قرار بود این تسهیلات با نرخ بهره هفت درصد پرداخت شود.
محمدزاده افزود: نوسازی شالیکوبیها، کاهش ضایعات و بهبود معیشت کشاورزان را به دنبال دارد و حمایت از شالیکوبیداران جهت در اختیار قراردادن تسهیلات برای خرید ماشینآلات مدرن بسیاری از مشکلات و سختی کار کشاورزان و اتحادیهها را کم میکند.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی مازندران اظهار کرد: وظیفهمندی در بخش صنایع تبدیلی در چهار بخش زراعی، باغی، دامی و شیلات است که مهمترین صنعت در بخش صنایع زراعی، شالیکوبیها هستند که از نظر کمیت نیز نخستین صنعت تبدیلی استان است.
حمزه علی میانکاله با بیان اینکه 1250 واحد شالیکوبی در مازندران با ظرفیت تبدیل سالانه دو میلیون و 900 هزار تن شلتوک به برنج سفید در حال فعالیت هستند، گفت: میزان سرمایهگذاری برای شالیکوبیهای فعال در استان 1350 میلیارد ریال با اشتغالزایی 3750 نفر است.
میانکاله خاطرنشان کرد: در حال حاضر اکثر ماشینآلات واحدهای شالیکوبی فرسوده است و این امر سبب بروز ضایعات در مرحله تبدیل برنج خواهد شد که لازم است ماشینآلات جهت کاهش ضایعات، مدرنسازی شوند.
500 واحد شالیکوبی طی سه سال آینده نوسازی میشوند
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه برآوردها نشان میدهد میزان ضایعات در شالیکوبیهای سنتی 20 تا 25 درصد است که از ارزش کیفی کمتری برخوردار است، گفت: تاکنون 210 واحد شالیکوبی با ظرفیت 500 هزار تن و با تسهیلات ارائه شده به ارزش 420 میلیارد ریال و اشتغالزایی 840 نفر نوسازی و بازسازی شده است که ضایعات در آنها از 20 درصد به 10 درصد کاهش مییابد.
وی ادامه داد: به دنبال این هستیم تا طی سه سال آینده 500 واحد شالیکوبی استان را نوسازی و بهسازی کنیم که برای این امر 1500 میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
تسهیلات ارزان قیمت در اختیار واحدهای شالیکوبی قرار گیرد
میانکاله با بیان اینکه ظرفیت تبدیل شالیکوبیهای سنتی یک تن در ساعت است در حالی که در واحد های مدرن سه تن در ساعت انجام میشود، گفت: با توجه به اینکه در حال حاضر برداشت برنج با استفاده از کمباینهای سرپاتراش است و به دلیل رطوبت بالای شلتوک نیاز به خشک شدن است، توسعه واحدهای خشک کن عمودی یا گردشی در دستور کار است.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی مازندران افزود: در حال حاضر خشککنهای موجود در مدت زمان دو ماه، 500 هزار تن شلتوک را خشک میکنند در حالی که این میزان باید به 900 هزار تن برسد.
وی ادامه داد: انتظارمان بر این است تسهیلات ارزان قیمت در اختیار بخش کشاورزی قرار گیرد تا بتوانیم اصلاح ساختار واحدهای شالیکوبیها را داشته باشیم تا به نفع کشاورزان و شالیکوبیداران اقدام شود.
استفاده از برنج پارابویلینگ فرهنگسازی شود
میانکاله اظهار کرد: دستمزدی کار کردن اکثر شالیکوبیها از دلایلی است که باعث شده در اصلاح ساختار شالیکوبیها عقب باشیم.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی مازندران خاطرنشان کرد: 180 هزار تن ضایعات کیفی برنج داریم که تاکنون توانستهایم تنها جلوی 50 هزار تن را بگیریم.
وی، کیفیت پخت بهتر، ماندگاری و ارزش غذایی بیشتر و ضایعات کمتر در مرحله تبدیل را از مزایای تبدیل برنج با فرآیند واحدهای پارابویلینگ (خیساندن شلتوک) دانست و افزود: تاکنون سه واحد پارابویلینگ در استان به بهرهبرداری رسیده است.
میانکاله با بیان اینکه متاسفانه هنوز فرهنگسازی مناسبی در استان درباره ارزش غذایی بالای برنج پاربویلینگ شده صورت نگرفته است، ادامه داد: به دلیل رنگ قهوهای آن، مردم فکر میکنند برنج خارجی است.
به گزارش ایسنا، صنایع تبدیلی حلقه متصل کننده اقتصاد کشاورزی و صنعت است و رونق و توسعه این بخش سبب کاهش ضایعات، توسعه صادرات، ایجاد اشتغال و عرضه مناسبتر محصولات خواهد شد و امیدواریم به زودی با بررسی و رفع مشکلات شالیکوبیداران از سوی مسئولان ذیربط و تخصیص اعتبارات کمبهره برای بهسازی و نوسازی شالیکوبیها، رنج تولید برنج از تن خسته کشاورزان زدوده شده و افزایش درآمد آنان انگیزهای برای تولید پایدار برنج شود.