با تشکیل هر دوره از مجلس شورای اسلامی، یکی از وظایف اولیه و مهم هر نماینده پس از تایید اعتبارنامه و به رسمیت شناخته شدن، انتخاب کمیسیون تخصصی برای عضویت است. حضور در کمیسیونهای تخصصی منوط به تجربه، تحصیل و عملکرد نمایندگان است و هر منتخب با توجه به حوزه کاری خود دو کمیسیون را بر حسب اولویت انتخاب میکند اما در نهایت هر نماینده تنها میتواند عضو یک کمیسیون تخصصی شود. سیزده کمیسیون تخصصی در مجلس وجود دارد که هر کدام حداقل 19 عضو و حداکثر 23 عضو میتواند داشته باشد. گفتنی است کمیسیون خاص اصل 90 نیز 8 عضو اصلی دارد که این 8 نفر نمیتوانند در هیچ کمیسیون تخصصی عضو شوند.
اما معمولا متقاضیان عضویت در برخی از کمیسیونها از جمله امنیت ملی و سیاست خارجی، صنایع، عمران و انرژی بیش از سایر کمیسیونها است به طوری که در مجلس دهم، 38 نفر متقاضی ورود به کمیسیون امنیت و 30 نفر متقاضی ورود به کمیسیون صنایع شده بودند. از آن طرف در برخی کمیسیونها همچون “شوراها و امور داخلی کشور” و “قضایی و حقوق” تنها 3 نفر و در کمیسیون فرهنگی نیز تنها 4 نفر ثبت نام کردند.
رسیدگی به عضویت نمایندگان در کمیسیونهایی با تقاضای بیش از ظرفیت، برعهده روسای شعب و با حضور متقاضیان است که براساس سوابق و تحصیل نمایندگان، اعضای نهایی کمیسیونها را تعیین میکنند. معمولا نمایندهای که در سال اول عضو کمیسیونی شود تا پایان دوره نمایندگی خود عضو آن کمیسیون باقی خواهد ماند و به ندرت تغییر و تحولی در اعضای کمیسیون رخ خواهد داد. 13 کمیسیون تخصصی مجلس عبارتند از: آموزش، تحقیقات و فناوری – اجتماعی- اقتصادی- امنیت ملی و سیاست خارجی- انرژی- برنامه و بودجه و محاسبات- بهداشت و درمان- شوراها و امور داخلی کشور- صنایع و معادن- عمران- فرهنگی- قضایی و حقوقی – کشاورزی و آب و منابع طبیعی است.
طبق قانون نانوشتهای نمایندگان استانهای بزرگ که تعداد نمایندگان بیشتری دارند و نگاه کلان و ملی به امورات مجلس دارند، وارد کمیسیونهای امنیت ملی، فرهنگی، شوراها و قضایی میشوند و نمایندگان استانهای کوچکتر که از عموما از حوزههای کوچک وارد مجلس میشوند، بیشتر مایلند در کمیسیونهایی عضو شوند که ارتباط مستقیم با زندگی مردم حوزه انتخابیه خود داشته باشند. به طور مثال مازندران در هر دوره از مجلس حداقل دو نماینده در کمیسیون کشاورزی و آب و منابع طبیعی داشته. برخی از کمیسیونها نیز مانند صنایع و معادن و عمران هم به علت حوزه گسترده کاری و ارتباط مستقیمی که با زندگی مردم دارند مورد علاقه تمامی نمایندگان هستند و از طرفی برخی کمیسیونها مانند فرهنگی همواره مهجور ماندهاند.
در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز منتخبین مازندران پس از برگزاری انتخابات هیات رئیسه اجلاسیه اول، کمیسیونهای خود را مشخص کردند که طبق آن:
علیمحمد شاعری نماینده بهشهر، نکا و گلوگاه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی،
علیاصغر یوسفنژاد نماینده ساری و میاندورود کمیسیون صنایع و معادن،
محمد دامادی نماینده ساری و میاندورود کمیسون عمران،
سید عبدالله رضیان نماینده قائم شهر، جویبار، سوادکوه، سیمرغ و سوادکوه شمالی کمیسیون صایع و معادن،
سید علی ادیانی نماینده قائم شهر، جویبار، سوادکوه، سیمرغ و سوادکوه شمالی کمیسیون انرژی،
حسین نیازآذری نماینده بابل کمیسیون عمران،
علی نجفی نماینده بابل کمیسیون امنیت داخلی و سیاست خارجه،
ولی الله نانواکناری نماینده بابلسر و فریدونکنار کمیسیون امنیت داخلی و سیاست خارجه،
عزت الله یوسفیان ملا نماینده آمل کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات،
علی اسماعیلی نماینده نور و محمودآباد کمیسیون اقتصادی،
قاسم احمدی لاشکی نماینده نوشهر، چالوس و کلاردشت کمیسیون آموزش و تحقیقات،
و شمسالله شریعت نژاد نماینده تنکابن، رامسر و عباس آباد کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی را انتخاب کردند.
اما انتخاب کمیسیونها توسط نمایندگان به معنای حضور قطعی در این کمیسیونها نیست. با توجه به تعیین و تکلیف چند کمیسیون پرجمعیت مانند امنیت ملی، صنایع و انرژی در روز گذشته، اعضای نهایی این کمیسیونهای مهم مشخص شد که طی آن حضور رضیان در کمیسیون صنایع، نجفی در کمیسیون امنیت ملی و ادیانی در کمیسیون انرژی قطعی شد. از طرفی حضور شریعتنژاد و شاعری در کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی نیز قطعی است زیرا تاکنون متقاضیان حضور در این کمیسیون به حد نصاب نرسیدهاند.
تکلیف اکثر کمیسیونها هنوز مشخص نشده است اما آنچه مشخص است یوسفنژاد و نانواکناری از حضور در کمیسیون متبوع خود بازماندند. هرچند که اظهار نظر رسمی در این مورد نشده است اما به نظر میرسد یوسفنژاد به علت حضور در هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، از حضور در کمیسیون صنایع و معادن انصراف داده است تا جا را برای عبدالله رضیان دیگر نماینده مازندران در این کمیسیون باز کند.
هرچند که باید منتظر ماند تا اعضای دیگر کمیسیونهای تخصصی مجلس مشخص شود تا نمایندگان مازندران حوزه کاری خود را بشناسند اما آنچه مهم است تناسب نیاز مازندران با عضویت منتخبینش در کمیسیونهای تخصصی است. به طور مثال کمیسیون اجتماعی که تصمیمات حوزههای مهمی همچون امور ادارى و استخدامى، کار، اشتغال، روابط کار و تعاون در آن گرفته میشود از طرف هیچکدام از نمایندگان مازندران استقبال نشده است. همینطور با وجود دو نماینده حقوقدان در مجلس، هیچکدام عضو کمیسیون قضایی و حقوقی در نیامدهاند.
از طرفی حضور دو نماینده از شرقیترین و غربیترین حوزههای مازندران در کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی برای استانی که قطب کشاورزی کشور محسوب میشود بسیار حیاتی میباشد. به خصوص در بحثهایی همچون واردات بیرویه برنج که ضررهای هنگفتی به اقتصاد کشاورزان مازندرانی وارد میکند، و یا مدیریت درست برداشت مرکبات که به علت نبود تجهیزات و امکانات مناسب بهرهوری مناسبی وجود ندارد و همچنین چالشهای دیگری مانند مکانیزه نبودن ابزارآلات کشاورزی و باغداری، حضور دو نماینده از مازندران میتواند به سود استان تمام شود.
در بحث انرژی با توجه به اینکه مخازن عظیم نفت و گاز در دریای خزر وجود دارد و همچنین چند طرح نیمه تمام پالایشگاه در استان، حضور یک نماینده قوی در این کمیسیون ضروری است. چیزی که مازندران در مجلس نهم از داشتن آن بیبهره بود.
مازندران که به علت داشتن دریا، جنگل، کوتاه و طبیعت سرسبز خدادادی یکی از قطبهای اصلی گردشگری در کشور است که سالانه گردشگران بسیاری به خود جذب میکند که عمده این مسافران از طریق راههای جادهای وارد استان میشوند. همچنین در حوزه مسکن و شهرسازی نیز مازندران با مشکلات عدیدهای رو به رو است که حضور نمایندگان باتجربهای از مازندران در این کمیسیون مهم را میطلبد.
در بخش صنایع هم بیتردید کمیت مازندران لنگ است. مازندران در مقایسه با استانهای همجوار به خصوص سمنان در استقرار صنایع بسیار عقب افتاده است که جبران این موضوع تلاش ویژهای را میطلبد. با آنکه در مجلس نهم دو نماینده از مازندران در این کمیسیون مهم حضور داشتند، اما در مجلس دهم رضیان تنها مانده است که البته در این راه قطعا یوسفنژاد با توجه به توان و تجربه و همچنین جایگاه مهمش در مجلس، به یاری استان خواهد آمد./ شمال نیوز